Nieuws

Balans tussen vrijheid en veiligheid bij het opendeurenbeleid

Geschreven door Joes Ludden | Sep 22, 2025 6:00:15 AM

Wereld Alzheimer Dag

Op zondag 21 september is het Wereld Alzheimer Dag. Op deze dag staan we stil bij de impact van dementie op de oudere met dementie, diens mantelzorger, familie of naasten. In Nederland leven ruim 290.000 mensen met dementie en dat aantal groeit snel. Tegelijkertijd verandert de manier waarop we zorg en ondersteuning organiseren. Eén van de meest besproken thema’s is het opendeurenbeleid in verpleeghuizen.

Opendeurenbeleid

Het opendeurenbeleid houdt in dat bewoners met dementie niet standaard worden opgesloten op de afdeling/woongroep.

Het beleid van open deuren betekent dat bewoners met dementie niet automatisch achter gesloten deuren worden gehouden, maar juist de mogelijkheid krijgen om zich vrijer te bewegen binnen vooraf bepaalde zones, ook wel bekend als leefcirkels. De grootte van een leefcirkels is afhankelijk van het individu.

De Wet zorg en dwang (2020), bepaalt dat onvrijwillige zorg, zoals het sluiten van deuren of het beperken van vrijheid, alleen toegepast mag worden als er echt geen andere mogelijkheden zijn. Deze wet vraagt zorgverleners eerst naar alternatieven te zoeken die het welzijn en de bewegingsvrijheid van bewoners respecteren. Deze alternatieven kunnen ook ondersteund worden met technologische middelen zoals GPS-toepassingen.

In de praktijk blijkt echter dat deze onvrijwillige zorg naar verhouding heel vaak plaatsvindt. Naar schatting zijn er slechts 471 van de 2.705 verpleeghuizen in Nederland die een volledig opendeurenbeleid hanteren. De rest houdt de deuren gesloten, vaak uit angst voor risico’s en aansprakelijkheid. Om dit thema én andere grote ontwikkelingen binnen de zorgsector verder toe te lichten, was Freek Lapré dit jaar te gast bij de marktgroep Zorg & Gezondheid.