De impact van de overheid op het verduurzamen van de maatschappij neemt aanzienlijk toe als zij erin slaagt om opdrachtnemers mee te krijgen in deze verduurzaming. Maar hoe stimuleer je op een slimme manier verduurzaming in een aanbesteding? En hoe meet je of een opdrachtnemer echt duurzaam opereert? In de ontbijtpraktijk van OchtendMensen zet Harald Versteeg van Rijkswaterstaat (en onafhankelijk voorzitter van centraal college van deskundigen van SKAO) uiteen hoe de CO2-Prestatieladder als instrument wordt ingezet om duurzaam aan te besteden. In onze opdrachten komen wij de CO2-Prestatieladder vaak tegen. Erg interessant dus om meer te horen over de herkomst, filosofie en impact van deze ladder!
De CO2-Prestatieladder is een duurzaamheidsinstrument dat als CO2-managementsysteem en aanbestedingsinstrument wordt gebruikt. De ladder werd in 2009 door ProRail bedacht en wordt nu beheerd door Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden & Ondernemen (SKAO). De ladder bestaat uit 5 niveaus. Hoe hoger een organisatie scoort, hoe duurzamer deze functioneert. Niveau 1, 2 en 3 gaan over de uitstoot van de eigen organisatie. Vanaf niveau 4 en 5 werkt de organisatie aan het verminderen van de CO2-uitstoot in de keten en sector. Om opdrachtnemers te stimuleren om te verduurzamen krijgen aanbieders bij elke trede die ze hoger scoren een gunningsvoordeel bij aanbestedingen.
Prorail werd ongeveer 10 jaar geleden aangesproken door leveranciers die hadden geïnvesteerd in energiezuinig en schoon modern materieel. Zij gaven aan dat deze investeringen helemaal geen rol speelden bij het aanbesteden. Zij werden vergeleken met concurrenten zonder dat de duurzaamheid van de oplossing of van de wijze van realisatie een rol speelde bij de aanbesteding. Naar aanleiding hiervan heeft Prorail de eerste versie van de CO2-Prestatieladder bedacht en toegepast bij hun aanbestedingen.
De Ladder is daarna doorontwikkeld in samenwerking met onder andere Rijkswaterstaat en het klimaatbureau. Er is een aparte stichting opgericht (SKAO) die eigenaar werd van het systeem met een bestuur uit alle geledingen vanuit de Bouwsector. Hierdoor kon de CO2-Prestatieladder breed worden ingezet in de sector. Het is daarna als één van de standaard instrumenten benoemd in Duurzaam GWW. Inmiddels passen meer dan 150 opdrachtgevers het toe bij aanbestedingen en hebben ruim 1000 organisaties hebben een certificaat van de CO2-Prestatieladder gehaald.
Na de start bij bouwbedrijven, ingenieursbureaus en leveranciers wordt het certificaat nu ook door organisaties uit andere sectoren gezien als een goed CO2-managementsysteem. De afgelopen periode zien we veel overheden die zich certificeren, waaronder gemeenten, waterschappen en ook ministeries. Volgens de systematiek van de Ladder verkrijgen zij inzicht in de voor hen meest effectieve maatregelen om emissies terug te dringen.